“Mwahhh, best wel, misschien.” Het achterhalen van meningen bij jongeren is voor ouders een crime. Voor onderzoekers is het nóg lastiger. Op schriftelijke vragenlijsten is de respons onder jongeren vanouds erg laag. In focusgroepen praten jongeren elkaar vaak na want pubers vinden het lastig om af te wijken van de consensus. Buzzmij zet om die reden steeds vaker een nieuwe onderzoeksmethodiek in; individuele interviews via Whatsapp door peers. Buzzmij selecteert uit de doelgroep een willekeurige groep jongeren die –tegen betaling- de rol van ‘peer-onderzoeker’ op zich wil nemen. Zij krijgen ieder de opdracht om een door Buzzmij willekeurig gekozen groep personen uit hun eigen contactenlijst te benaderen en te ondervragen via Whatsapp. Dit doen zij aan de hand van een korte itemlijst, daarbij gemonitord, begeleid en op afstand aangestuurd door Buzzmij. De gesprekken worden verzameld, gefilterd, geanonimiseerd en uiteindelijk geanalyseerd. De methodiek levert verrassend nieuwe inzichten op.
Coole acteurs
“Wat vinden jongeren eigenlijk van onze voorlichtingsfilm” wilde een grootstedelijke Geestelijke Gezondheidsdienst (GGD) weten. De film moet jongeren stimuleren tot het eerlijk invullen van de vragenlijst. Uit eerder gehouden focusgroups was gebleken dat de jongeren de film ‘goed’ en ‘duidelijk’ vonden. Omdat de GGD merkte dat de film in de praktijk niet optimaal werkte vroeg ze Buzzmij om aanvullend onderzoek te doen onder dezelfde doelgroep met inzet van de Whatsapp peertopeer methodiek. Het Buzzmij onderzoek bevestigde een aantal uitkomsten van de focusgroups maar leverde ook andere – voor de GGD verrassende- resultaten. De jongerengesprekken via Whatsapp wezen uit dat – bij doorvragen- de film op enkele cruciale punten, zoals de waarborging van de anonimiteit van het onderzoek, niet duidelijk was. Verder bleek de gekozen vorm – acteurs die ‘coole’ scholieren speelden- vooral op de lachspieren te werken bij de doelgroep “yo mooiboy! LOL“. De onderzoeksresultaten verrasten de opdrachtgever. “Waarom waren deze uitkomsten niet uit de focusgroep gebleken?”
Eerlijker op Whatsapp?
Twee factoren spelen hier volgens ons een verklarende rol. Ten eerste het gekozen medium. Op Whatsapp voelen jongeren zich thuis. Ze durven er daarom zichzelf te zijn. Dit zorgt ervoor dat zij ongeremd en ongezouten hun mening geven. Echte, uitgesproken meningen dus.
De tweede verklarende factor is het feit dat de vragensteller geen anonieme mevrouw of meneer de onderzoeker is, maar een bekende; een Whatsapp- contactpersoon. Er is dus sprake van een zekere vertrouwensband tussen ‘peeronderzoeker’ en de respondent die het gesprek vergemakkelijkt. Dit maakt dat de jongeren in de gesprekken eerder gewoon zeggen wat ze echt vinden en in hun eigen woorden en authentiek jargon.
Niet voor alle onderwerpen
Tegelijkertijd stelt de vertrouwensband tussen interviewer en geïnterviewde beperkingen aan de aard van de thema’s die kunnen worden geadresseerd met deze methodiek. Gevoelige of zeer persoonlijke onderwerpen lenen zich minder goed voor deze aanpak. Allerlei vormen van marktonderzoek, pre-, en post-testing en trendonderzoeken lenen zich er daarentegen wél uitstekend voor. Whatsapp peerinterviews kunnen een valide en getrouw beeld opleveren van de échte meningen van uw doelgroep, mits wordt voldaan aan een aantal voorwaarden. De groep peeronderzoekers moet een goede afspiegeling vormen van de hele doelgroep en de selectie van de door hen te benaderen respondenten moet a-select gebeuren. Tenslotte vergt de monitoring en aansturing van het onderzoeksproces een deskundige handelswijze en kennis van relevante juridische wetgeving op het gebied van privacy.
